شاید برای شما هم پیش آمده که وقتی در یک مهمانی بودید یا هنگامی که شما را به فردی معرفی می کنند، اسم شخصی را که ملاقات کرده اید، فراموش کرده اید. یا این که شماره تلفنی را بگیرید و قبل از پاسخگویی فراموش کنید که با چه کسی تماس گرفته اید. آیا شده منتظر بمانید تا فرصتی به فراهم گردد که نکاتی را در یک مکالمه بیان کنید و درست وقتی این فرصت را پیدا کردید فراموش کنید چه چیزی می خواستید بگویید؟ یا نام برند خاصی که معمولا از آن استفاده می کنید را فراموش کنید. یا شماره تلفن ها را نمی توانید در ذهن خود نگه دارید.
اگر با این موارد برخورد نمودید نشان دهنده این است که حافظه کاری (حافظه کوتاه مدت شما ) ضعیف است.
حافظه کوتاه مدت فقط چند ثانیه دوام می آورد. توجه کنید«چند ثانیه» نه چند ساعت یا هفته ها.
هر موردی که به حافظه کوتاه مدت سپرده شد به محض آن که مرور آن در ذهن متوقف شود، دیگر به کل از ذهن حذف می شود.
هرمین هیلتون متخصص حافظه می گوید: «وقتی فردی نمی تواند اطلاعات جدید را به طور محکم و جدی در ذهنش جای دهد، این اطلاعات می تواند در کمتر از 7 ثانیه از بین برود». این مورد را سندروم هفت ثانیه می نامند. واضح است که این قبیل فراموشی ها در برخی مواقع بسیار آزار دهنده است. نگران نباشید! اگر اطلاعات موجود مرور شوند، برای هر مدت زمانی که لازم باشد، در حافظه باقی می‌مانند. این بدین معنی است که زمان ذخیره‌سازی اطلاعات در این حافظه کوتاه است.
اما، حافظه بلند مدت همه تجربه‌های تحصیلی، آگاهی کامل از زبان، اطلاعات مربوط به دنیا و... همه را در خود جای داده. این حافظه گنجایش تمام اطلاعات رسیده (دریافت شده) را دارد، اختلالات حافظه آدمی به حافظه بلند مدتش بستگی دارد. ظرفیت این حافظه نیز نامحدود است یعنی متخصصان برای آن حدی معین نکرده اند و هیچ انسانی نمی تواند ادعا کند که دیگر برای یادگیری مطالب جدید، جا ندارد.
شما با یک حافظه خوب، می توانید با خواست خودتان همه چیز را به یاد آورید. انتظار نداشته باشید چیزی را به یاد آورید که هرگز توجهی واقعی نسبت به آن نداشته اید. ممکن است اطلاعات در مرحله اول وارد حافظه بلند مدت نشده باشد. ممکن است این اطلاعات به خاطر گوش دادن نادرست، یا حواس پرتی وارد حافظه بلند مدتتان نشده باشد.
مطالعه بر روی اشتباهات خلبانان در حوادث کشنده نشان می دهد که به ندرت پیش می آید این مشکلات به خاطر عدم اطلاع خلبان از آن چه باید انجام دهد و زمان انجام این کار باشد، بلکه اغلب این مشکلات به خاطر شکست در بازیابی یک کار پس از ایجاد وقفه در آن است. که این نمونه ای از حافظه کاری ضعیف است.
حافظه کاری (حافظه کوتاه مدت) برای حفظ اطلاعات در ذهن تا قبل از اینکه شما آماده شوید کاری با آن انجام دهید، ضروری است. اما مغز می تواند اطلاعات بسیاری زیادی را حفظ کند، بدون آن که چیزی از آن اطلاعات را از دست بدهد.
دکتر زاچ همبریک از ایالت میشیگان بر این باور است که حافظه کاری یک فرد عامل تعیین کننده در خصوص خوب یا بد بودن اوست. وی دریافت افرادی که حافظه کاری با ظرفیت بالایی دارند، عملکرد بهتری نسبت به افراد با حافظه های سطوح پایین تر دارند. از جمله آن هایی که تجربه و دانش زیادی از کار اجرایی دارند. بسیاری از ما شنونده های ضعیفی هستیم . برخی از ما در شنیدن امور در مرحله اول دچار مشکل می شویم. ما 75 درصد از چیزهایی را که می شنویم در مدت دو ماه فراموش می کنیم . بین یک سوم تا نیمی از موضوعاتی را که می شنویم در هشت ساعت فراموش می کنیم. مثال بارز آن اسامی هستند. بسیاری از افراد با اسامی مشکل دارند نه چهره ها.
آیا تا به حال شنیده اید که فردی بگوید: «اسم شما آشناست، اما چهره تان را به خاطر ندارم؟» وقتی اسمی به شما معرفی می شود به دقت گوش دهید، سپس آن اسم را به زبان می آورید. مثلا: «از دیدنت خوشحالم جان».
به محض اینکه توانستید، آن اطلاعات را وارد دفترچه یاد داشت خود نمایید، نوشتن نیز کمک می کند تا اطلاعات وارد حافظه بلند مدت شود. همانطور که مرور دوره ای آن ها به انتقال این اطلاعات به حافظه بلند مدت کمک می کند.
اگر می خواهید صرفا مطلبی را در حافظه کوتاه مدت خود نگه دارید، شنیدن و توجه مناسب به اطلاعات معمولا برای وارد کردن آن ها به حافظه کوتاه مدت کفایت می کند. مانند همان نامی که برای اولین بار به ما معرفی می شود و مشکلی در تکرار آن نداریم. اما اگر تلاشی آگاهانه برای انتقال آن به حافظه بلند مدت خود انجام ندهیم به زودی از حافظه ما ناپدید می شود.
حال با فرض اینکه شما اطلاعات را وارد حافظه بلند مدت کرده اید، هنوز هم ممکن است در یادآوری اطلاعات در زمان دیگری دچار مشکل شوید. مقدار این مشکل به نحوه حفظ کردن اطلاعات در مرحله اول و وسایلی بستگی دارد که ما برای بیرون کشیدن اطلاعات از بانک حافظه خود فراهم کرده بودیم. شما هر چقدر بیشتر در مورد فردی که ملاقات می کنید بدانید، وسایل بیشتری فراهم می کنید. ذهن ما از طریق تداعی کار می کند. هر چقدر شما چیزهای بیشتری را با اسم یک نفر تداعی دهید، مثل اسم همسر او، در کجا کار می کند، نوع غذایی که دوست دارد، سرگرمی های او، تحصیلات و غیره، وسایل بیشتری را فراهم می کنید.
در زمان دیگری وقتی تلاش می کنید نام آن فرد را به خاطر آورید، می توانید در مورد مکانی که با او ملاقات کردید، فردی که شما را به هم معرفی کرده، و ده ها مورد دیگری که به اسم او ربط پیدا می کند فکر کنید، و در نهایت یکی از این حقایق یادآوری آن اسم را از حافظه بلند مدت برخواهد انگیخت.
دو چیزی که با هم تجربه شده باشند، با هم در ذهن ما تداعی پیدا می کنند. این که بتوانیم حافظه کاریمان را قوی کنیم، اهمیت بسیاری دارد. در این خصوص دانشمندان عصب شناسی این نظریه را دارند که حافظه کاری می تواند قوی تر شود.
تمرین می تواند حافظه کاری را بهبود بخشد. اگر ما مغز خود را با استفاده از مهارت های اجرایی مثل برنامه ریزی و سازماندهی تمرین ندهیم و به خصوص بر روی قشر جلو پیشانی جایی که حافظه کاری قرار دارد، کار نکنیم، حافظه کاری به جای این که بهتر شود، روز به روز بدتر می شود. اگر شما سعی کنید چند کار را همزمان انجام دهید، که فشار زیادی به حافظه کاری وارد خواهید کرد، زیرا شما دائم با جا به جا کردن اطلاعات، سعی دارید موارد مهم را برای هر کار به خاطر آورید.
اگر مجبور شدید به طور ناگهانی کارها را تغییر دهید، مثل شرکت در یک جلسه مهم قبل از حرکت به سمت کار جدید چند دقیقه به این فکر کنید که باید چه کار دیگری صورت بگیرد.
اگر فرد مشاهده گر نباشد، شنونده ای ضعیف باشد، نتواند تمرکز کند و نسبت به موضوع مربوطه علاقه ای نداشته باشد، شانس کمی برای به خاطر آوردن مطالب تا چند هفته بعد را خواهد داشت. این موضوع در عصر دیجیتالی که به نظر می آید در آن همه چیز به یکباره رخ می دهد و همه افراد ظاهرا به خاطر چند کاره بودنشان به خود می بالند، بیشتر مطرح است. زمانی که شما مغز خود را متقاعد ساختید که یکسری اطلاعات برایتان اهمیت دارد، این اطلاعات به حافظه بلند مدت منتقل می شود. بنابراین، شما قادر خواهید بود در آینده به آن دسترسی پیدا کنید .
تمرین می تواند حافظه کاری را بهبود بخشد. اگر ما مغز خود را با استفاده از مهارت های اجرایی مثل برنامه ریزی و سازماندهی تمرین ندهیم و به خصوص بر روی قشر جلو پیشانی جایی که حافظه کاری قرار دارد، کار نکنیم ، حافظه کاری به جای این که بهتر شود، روز به روز بدتر می شود.
