کبد چرب به سه دسته کلی بیماری کبد چرب الکلی (ALD)
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و کبد چرب حاد بارداری تقسیم می‌شود.
کبد چرب الکلی (ALD)
چنانچه عامل اصلی به وجود آورنده این بیماری مصرف الکل باشد به آن بیماری کبد چرب الکلی (alcoholic fatiy liver) گویند.
خوردن بیش‌ازحد الکل باعث ایجاد کبد چرب می‌شود. حتی یک دوره کوتاه مصرف زیاد الکل نیز می‌تواند این بیماری را ایجاد کند.
این بیماری جزء نخستین مرحله‌های بیماری‌های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل آسیب‌دیده و قادر به شکستن چربی‌ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبد چرب کم‌کم درمان می‌گردد، گرچه در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.
در پژوهش‌های انجام‌شده نقش مصرف الکل در ایجاد کبد چرب در انسان و حیوانات به اثبات رسیده است.
باید توجه داشت که مصرف همزمان الکل و غذاهای چرب این حالت را تشدید می‌کند.
عامل اصلی در پاتوژنز کبد چرب الکلی افزایش میزان اسیدهای چرب تحویلی به کبد است. منشأ اسیدهای چرب به روش مصرف الکل (حاد یا مزمن) بستگی دارد.
به دنبال مصرف مقادیر زیاد الکل و به دلیل هیدرولیز تری گلیسریدهای موجود در بافت چربی، مقادیر زیادی اسید چرب در دسترس قرار می‌گیرد.
و این حالت همانند آزاد شدن مقادیر زیاد اپی نفرین به دنبال استرس است ولی در موارد مصرف مزمن الکل منشأ اسیدهای چرب از غذای مصرفی است و در صورت مصرف غذاهای پرچرب این حالت تشدید می‌شود.
افزایش تولید و کاهش شکسته شدن اسیدهای چرب در کبد به دنبال مصرف مزمن الکل دیده می‌شود.
کبد چرب الکلی در صورت ترک الکل رو به بهبود می‌گذارد، طوری که هنگام شش هفته پس از ترک کامل الکل، چربی‌های تجمع یافته در کبد از بین می‌روند.
اما مساله آن است که آیا فرد معتاد به الکل می‌تواند شش هفته هرگز الکل مصرف نکند؟ منظورمان از گفتن این سخن آن است که درباره کبد چرب الکلی، پیشگیری بی‌گمان بهتر از درمان خواهد بود.
چنانچه فرد مبتلابه کبد چرب الکلی به مصرف الکل همچنان ادامه دهد، سیروز کبدی تهدیدکننده زندگی او خواهد بود.
همان‌گونه که چربی در کبد رسوب می‌کند می‌تواند در جداره رگ‌های بدن از جمله عروق قلبی، مغزی و کلیوی هم رسوب کند و باعث آسیب به این اندام‌ها شود.
کبد چرب به‌طور شایع به دنبال مصرف اندازه‌های اندک یا زیاد الکل حتی برای مدت‌زمان کوتاهی دیده می‌شود. رسوب چربی در کبد می‌تواند سبب خستگی، ضعف و بی‌اشتهایی، تهوع، احساس ناخوشی در شکم و بزرگی کبد شود. در موارد تشدید زردی نیز عارض می‌گردد.
باید توجه داشت که عدم توجه به لزوم قطع مصرف الکل می‌تواند سبب تخریب جدی کبد شود.
کبد چرب غیر الکلی
در صورتی که بیماری کبد چرب بدون مصرف الکل به وجود آمده باشد به آن بیماری کبد چرب غیره الکلی Non alcoholic fatiy liver می‌گویند.
بیماری کبد چرب غیرالکلی در ایالات متحده شمالی و جنوبی، استرالیا و نیوزلند، خاورمیانه و اروپا از شیوع بالایی برخوردار است که این میزان بین تا ۱۰ تا ۲۴ درصد متغیر است.
به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا،میزان شیوع کبد چرب غیر الکلی در کشور ۴۰ درصد است و ۹۰ درصد افراد چاق آماده دچار شدن به کبد چرب هستند.
این بیماری زمانی رخ می‌دهد که کبد در شکستن چربی‌ها دچار مشکل می‌شود و با جمع شدن چربی در بافت‌های کبد، فرد دچار کبد چرب می‌گردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و هنگامی آشکار می‌شود که 10 درصد و یا بیشتر وزن کبد دربرگیرنده چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم‌شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی می‌گردد.
کبد چرب غیر الکلی شایع‌ترین نوع کبد چرب در میان مردم بوده و برخی افراد دچار نوع جدی‌تری از آن به نام استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH) می‌شوند. در این نوع کبد چرب، کبد متورم شده و می‌تواند منجر به سیروز کبدی (زخم‌هایی روی کبد که بهبود نمی‌یابند) شده و احتمال دچار شدن به سرطان کبد یا بیماری قلبی افزایش می‌یابد.
استئاتوهپاتیت غیر الکلی NASH
گسترش واقعی استئاتوهپاتیت غیر الکلی به‌درستی آشکار نیست ولی در سراسر جهان و در 2/1 تا 9 درصد موارد بیوپسی انجام‌شده از کبد گزارش‌شده است. به نظر می‌رسد که گسترش استئاتوهپاتیت غیر الکلی در جامعه بیش از موارد گزارش‌شده باشد و بسیاری از مبتلایان بدون نشانه بوده و هرگز شناخته نمی‌شوند.
استئاتوهپاتیت غیر الکلی یعنی اینکه بدون وجود پیشینه‌ای در مصرف الکل، در نمونه‌برداری کبدی تغییراتی وجود داشته باشد که در هپاتیت الکلی دیده می‌شوند. تشخیص با نمای رادیولوژیک کبد چرب مطرح می‌شود و با بیوپسی تأیید می‌گردد.
هنگامی‌که تجمع چربی در کبد زیاد شد، سلول‌های کبدی متورم و ملتهب می‌شوند.
از جمله نشانه‌هایی که با این بیماری دیده می‌شود شامل: بی‌اشتهایی، بالا آوردن، استفراغ، درد شکم و زرد شدن پوست خواهد بود. گسترش بیماری استئاتوهپاتیت غیر الکلی، در نهایت به ازکارافتادن کامل کبد منجر خواهد شد.
متاسفانه این بیماری هیچ نشانه واضح و مشهودی ندارد که بتوان با مشاهده آن به پزشک مراجعه کرد، مگر در مراحل پایانی و شدید بیماری.
افزایش موارد جدید این بیماری در ایران، اهمیت آگاهی از این بیماری و شیوه برخورد با آن را نشان می‌دهد. این بیماری به‌طور شایع به همراه دیابت قندی، چاقی و هیپرلیپیدمی دیده می‌شود و به نظر می‌آید یکی از تظاهرات مقاومت به انسولین در بدن باشد.
کبد چرب بارداری
کبد چرب بارداری یک حالت نادر، جدی و بالقوه تهدیدکننده زندگی است. احتمال رخداد آن یک نمونه در ده هزار بارداری است. بیماری در بارداری‌های نخستین، دوقلویی و جنین نرینه شایع‌تر است.
دلیل این بیماری به‌طور کامل شناخته‌نشده گرچه دانشمندان باور دارند این بیماری با هورمون‌های این دوران در ارتباط است. نشانه‌های این بیماری در سه ماه سوم رخ‌داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالای سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی است.
جمع شدن چربی در هنگام بارداری می‌تواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد هنگامی‌که کبد چرب تشخیص داده شد، بهتر است در صورت امکان هر چه سریع‌تر کودک به دنیا بیاید در غیر این صورت برای چند روز به مراقبت‌های ویژه نیاز دارید و بیشتر پس از چند هفته کبد به حالت نرمال خود بازمی‌گردد.
این بیماری می‌تواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. خانم‌های باردار نیاز است آزمایش‌های لازم را برای آگاهی از این بیماری انجام دهند. بیشتر زنان پس از زایمان شروع به بهبود می‌نمایند.
کبد چرب الکلی در صورت ترک الکل رو به بهبود می‌گذارد و شش هفته پس از رها کردن کامل الکل، چربی‌های تجمع یافته در کبد از میان می‌روند.
